در ادامه‌ی مطالب بیوگرافی، در این مقاله با جت لی، هنرمند و ورزشکار رزمی چینی آشنا خواهیم شد. جت لی اسامی متفاوتی دارد؛ نام کامل او به زبان چینی قدیمی، لی لیان جی است و در گویش کانتون به او لی لین کیت گفته می‌شود. جت لی در تاریخ ششم اردیبهشت ۱۳۴۲ (۲۶ آوریل ۱۹۶۳)، در شهر پکن، پایتخت چین به دنیا آمد. زمانی‌که او تنها دو سال داشت، پدر خود را از دست داد تا تقریبا در تمام مراحل زندگی بدون داشتن پدر زندگی کند. خانواده‌ی نسبتا پرجمعیت آن‌ها (دو خواهر و دو برادر) پس از مرگ پدر از هم پاشیده شد. مادر او به‌دلیل ناراحتی از دست دادن همسر خود، در کارهای روزمره‌ی جت‌ لی بسیار محتاط بود و اجازه نمی‌داد او کوچک‌ترین کار خطرناک یا نسبتا خطرناکی انجام دهد؛ شاید همین عامل باعث شد تا او به هنرهای رزمی علاقه پیدا کند.

کودکی و نوجوانی جت لی

لی زمانی‌که هشت سال سن داشت به مدرسه رفت و در همان زمان در یک اردو‌ی ورزشی با هم‌کلاسی‌های خود با ورزش ووشو آشنا شد. پس از آن مربی ووشوی حاضر در آن اردو از بین تمام بچه‌های شرکت کننده در آن، تنها لی را قادر به ادامه‌ی ورزش ووشو می‌دانست و این آغازی شد برای ورود او به هنرهای رزمی. یک سال بعد از آن و در سن ۹ سالگی، لی در یک سری از مسابقات ملی ووشو شرکت کرد و توانست رتبه‌ی نخست آن مسابقات را کسب کند؛ این پیروزی باعث شد که او مدرسه را کنار بگذارد و تمام مدت زندگی خود را به تمرین ووشو و ورزش‌های رزمی بپردازد.

دو سال بعد او به عضویت تیم ملی ووشوی چین درآمد و در مسابقات قهرمانی آمریکا شرکت کرد. او در آن مسابقات به‌قدری خوب کار کرد و درخشید که توانست توجه رئیس جمهور وقت آمریکا، ریچارد نیکسون را به خود جلب کند. لی در سال بعد، پس از تمرینات گسترده به تیم نه چندان مطرح ووشوی شهر پکن رفت تا بتنواند همراه ‌با تیم شهر زادگاه خود به مسابقات ملی ووشو راه پیدا کند، از آن‌جایی که تیم ووشوی پکن تا آن زمان موفق به شرکت در مسابقات ملی ووشو نشده بود، لی با لیاقت و پشتکاری که از خود نشان داد، توانست تیم ووشوی پکن را برای اولین ‌بار به مسابقات ملی ووشو برساند. لی با درخشش خود در این مسابقات توانست کاپ قهرمانی را به خود اختصاص دهد و باعث شود تیم ووشوی پکن در اولین حضور خود در مسابقات ملی ووشو، مقام قهرمانی را کسب کند. لی در آن زمان تنها ۱۲ سال سن داشت و با آن سن کم یک افتخار بسیار بزرگ برای شهر خود به ارمقان آورده بود؛ به‌همین دلیل فرماندار شهر پکن از او خواست تا در مراسمی، برای تقدیر از او و نمایش هنرهای رزمی لی به سایر شهرها، شرکت کند.

جت لی در نوجوانی

معروف شدن جت لی در آن زمان، بیشتر به‌دلیل اجرای او در کاخ سفید، برای رئیس جهور آمریکا، ریچارد نیکسون بود، جت لی بیشتر از یک بار در کاخ سفید به اجرای هنر‌های رزمی پرداخت و سفرهای او به آمریکا باعث علاقه‌ی او به فرهنگ و کشور آمریکا شد (او در کشمکش‌های سیاسی دو کشور در طول سال‌ها، همواره خود را بی‌طرف اعلام کرد).

با کسب اولین قهرمانی مسابقات ملی ووشو با تیم ووشوی پکن، لی توانست به مدت پنج سال پیاپی رتبه‌ی اول آن مسابقات را به خود اختصاص دهد و شهر پکن را به‌عنوان یکی از شهر‌‌های مهم هنرهای رزمی در چین، معرفی کند. پس از گذشت این سال‌های رویایی برای او، ورزش روی بد خودش را به لی نشان داد؛ در اواخر سال ۱۹۷۹ در حین انجام یکی از فنون ووشو، رباط صلیبی پای او پاره شد و این مصدومیت شدید باعث شد تا برای مدتی طولانی، ووشو را کنار بگذارد. در آن پنج سال، لی علاوه‌بر قهرمانی‌های پیاپی در مسابقات ملی ووشو، در تورهای جهانی رزمی هم شرکت می‌کرد تا بتواند ورزش ووشو را به سراسر جهان معرفی کند.

پس از گذشت چند سال از آن اتفاق، سرانجام پای آسیب دیده‌ی او بهبودی کامل پیدا کرد ولی جت لی به‌جای برگشتن به مسابقات ووشو و هنرهای رزمی، با کارگردان چینی، چانگ هسین، آشنا می‌شود؛ این آشنایی آغاز برگ جدیدی از زندگی جت لی به‌عنوان یک بازیگر فیلم‌های رزمی به‌حساب می‌آمد. لی پس از شرکت در چند آزمون بازیگری برای فیلم‌های رزمی، به‌دلیل سرعت و چابکی خود موفق شد نظر بسیاری از کارگردان‌‌های فیلم‌های رزمی را به خود جلب کند و موفق بشود که پله‌های ترقی را در سینمای هنرهای رزمی، به سرعت بسیار زیاد طی کند.

جت لی در معبد شائولین

شروع فعالیت جت لی در فیلم‌های رزمی

چانگ هسین، اولین کارگردانی بود که به همکاری با جت لی پرداخت. لی در اولین تجربه‌ی سینمایی خود، در فیلم موفق معبد شائولین (The Shaolin Temple)، که در سال ۱۹۸۲ ساخته شده است، ایفای نقش کرد. این فیلم رزمی به‌قدری در چین محبوب شد که به‌سرعت محبوبیت آن در آسیا گسترش یافت و باعث شد تا قسمت های دوم و سوم آن هم ساخته شود. قسمت دوم آن به‌نام معبدش ائولین۲: بچه‌هایی از شائولین (Kids from Shaolin)، در سال ۱۹۸۴ و قسمت سوم این سری به‌نام معبد شائولین ۳: هنرهای رزمی شائولین (Martial Arts of Shaolin)، در سال ۱۹۸۶، روی پرده‌ی سینما رفتند. جت لی در هر سه قسمت آن نقش یک راهب مبارز از معبد شائولین را بازی کرد و توانایی‌های رزمی خود را به بهترین شکل ممکن در آن‌‌ها به نمایش گذاشت. سه‌گانه‌ی معبد شائولین، با اینکه اولین تجربه‌ی جت لی در سینما بود ولی به عقیده‌ی خیلی از منتقدین از بهترین فیلم های جت لی به حساب می‌‌آید. با موفقیت بسیار زیاد مجموعه‌ی معبد شائولین، لی در سال ۱۹۸۶ تصمیم می‌گیرد یک فیلم را کارگردانی کند؛ نتیجه آن فیلمی می‌شود با نام «مجبور به دفاع»، فیلمی کاملا ناموفق که به لی ثابت کرد بازیگری برای او مسیر بسیار مناسب‌تری خواهد بود.

جت لی در فیلم The Master

لی به‌دلیل حقوق کمی که می‌گرفت، تصمیم گرفت از کشور چین خارج شود، او بری دو سال اجازه‌ی خروج از کشور را گرفت و به سانفرانسیسکو، در آمریکا رفت. او در آن زمان در یک فیلم رزمی به‌نام استاد (The Master)، ایفای نقش کرد، فیلم در سال ۱۹۸۹ در سانفرانسیسکو فیلم‌برداری شد ولی تا سال ۱۹۹۲ پخش نشد. لی پس از گذشت دو سال، به‌جای برگشت به کشور خود، به هنگ‌کنگ رفت. لی در هنگ‌کنگ با شرکت گلدن هاروست، یک شرکت فیلم سازی قدرتمند در هنگ‌کنگ قرارداد همکاری امضا کرد و در اولین همکاری بین او و شرکت گلدن هاروست، فیلم روزی روزگاری در چین (Once Upon a Time in China) با کارگردانی تسوی هارک، تولید و اکران شد. لی در این فیلم در نقش یک قهرمان مردمی به‌نام وونگ فی هونگ بازی می‌کند؛ فیلمی که براساس داستان واقعی زندگی وونگ فی هونگ ساخته شده بود. موفقیت فیلم «روزی روزگاری در چین» باعث شد تا مانند فیلم «معبد شائولین»، این فیلم تبدیل به یک سه‌گانه بشود. در دو سال بعدی جت لی در قسمت‌های دوم و سوم روزی روزگاری در چین به ایفای نقش پرداخت. سه‌گانه‌ی روزی روزگاری در چین، مانند سه‌گانه‌ی معبد شائولین، از بهترین فیلم‌ های جت لی محسوب می‌شود.

لی پس از موفقیت سه‌گانه‌ی روزی روزگاری در چین، احساس می‌کرد که حقوق او به‌قدر کافی نیست و در سال ۱۹۹۷ که قرار بود در فیلم «Once Upon a Time in China and America»، که یک فیلم رزمی غربی است، به ایفای نقش بپردازد، از آن کناره‌گیری کرد. او در این پنج سال در فیلم‌های با کیفیت‌های گوناگون به ایفای نقش پرداخت که خیلی‌ از منتقدین از این دوره به‌عنوان ضعیف‌ترین دوره‌ی بازیگری جت لی یاد می‌کنند. از فیلم‌های نسبتا خوبی که لی در طی آن پنج سال در آن‌ها بازی کرده است می‌توان به «Last Hero in China» در سال ۱۹۹۳ و «The New Legend of Shaolin» در سال ۱۹۹۴ اشاره کرد. فیلم رزمی «Fist of Legend»، محصول سال ۱۹۹۴، قرار بود یک بازسازی از فیلم خشم اژدها (Fist of Fury)، که در آن بروسلی حضور داشته است، باشد ولی سازندگان آن با این موضوع مخالفت کردند. جت لی پس از آن با تمجید از فیلم خشم اژدها با هنرنمایی بروسلی، گفت: بازسازی این فیلم بی‌نظیر کار بسیار سختی است ولی امیدوارم در آینده شاهد آن باشیم. او در این مدت به تهیه‌کنندگی یک فیلم برگرفته از کتاب‌های کمدی هنگ‌کنگ پرداخت که بازهم نتوانست به موفقیت زیادی برسد.جت لی در اسلحه‌ی مرگبار ۴

فعالیت‌های جت لی در هالیوود

لی برای پیشرفت بیشتر و بازگشت به دوران اوج خود تصمیم گرفت به هالیوود برود و با وجود پیشنهاد‌های زیاد از سوی اشخاصی مانند کوئنتین تارانتینو، تصمیم گرفت مسیر جکی چان، دیگر بازیگر بزرگ هنگ‌کنگی فیلم‌های رزمی را طی کند. او به عضویت گروه ژان کلود وندام درآمد ولی در آغاز شروع فیلم‌برداری از کار کنار کشید. لی در اواخر دهه‌ی ۹۰ با دو چالش بزرگ رو‌به‌رو شد؛ برای اولین‌بار در طول حرفه‌ی بازیگری خود، یک نقش منفی به او پیشنهاد شد و این پیشنهاد باعث شد که او در فیلم «اسلحه‌ی مرگبار۴»، درکنار مل گیبسون و دنی گلاور به ایفای نقش بپردازد. چالش بعدی او در اوایل حضور خود در هالیوود، پیشنهاد بازی در فیلم «Crouching Tiger, Hidden Dragon» بود که به‌دلیل بارداری همسر خود در آن زمان، آن را رد کرد و در طول بارداری همسر خود، درکنار او ماند.

جت لی در سال ۲۰۰۰ در یک فیلم اکشن آمریکایی به‌نام رومئو باید بمیرد (Romeo Must Die) که با الهام از هنرهای رزمی ساخته شده بود، بازی کرد. کارگردان این اثر برعهده‌ی آنورزج بارتکوویاک بود، کسی که در فیلم اسلحه‌های مرگبار ۴ (Lethal Weapon 4)، بازی‌گردانی لی را برعهده داشت. این فیلم تلاش داشت تا یک داستان شکسپیر مانند را در قالب یک ژانر رزمی با سبک کونگ‌فو تلفیق کند. در این فیلم لی به‌همراه آلیاه، هنرپیشه‌ی جوان آمریکایی، نقش یک زوج را بازی می‌کردند تا علاوه‌بر یک رابطه‌ی عاشقانه، در میان یک جنگ نژادی در میان خانواده‌های سانفرانسیسکو حضور داشتند. لی تا سال ۲۰۰۷ در فیلم موفقی ایفای نفش نکرد ولی می‌توان به آثاری مانند قهرمان (Hero) یا بوسه‌ی اژدها (Kiss of the Dragon) اشاره کرد که وی در آن زمان در آن‌ها به ایفای نقش پرداخت. در سال ۲۰۰۷ و در فیلم «War»، با جیسون استاتهام، هم‌بازی شد، هردوی آن‌ها در نقش مامورین اف‌بی‌آی به‌دنبال گرفتن انتقام مرگ دوستشان بودند.

جت لی و جکی چان در فیلم قلمروی ممنوعه

 همکاری جت لی با جکی چان

در سال ۲۰۰۸ در فیلم قلمروی ممنوعه (The Forbidden Kingdom)، هم‌بازی شدن او و جکی چان، خواسته‌ی خیلی از علاقمندان فیلم‌های رزمی را برآورده کرد. فیلمی که شاید خیلی قوی و موفق نبود ولی قرار گرفتن جت لی درکنار جکی چان، همیشه‌ یکی از خواسته‌های طرفداران این دو بازیگر محبوب به‌شمار می‌رفت و همکاری آن‌‌ها باعث شد تا مردم زیادی برای تماشای این دو نفر در یک فیلم، به سینماها بروند. نتیجه‌ی همکاری جت لی و جکی چان، داستان یک نوجوان عاشق کونگ فو را به تصویر می‌کشد که در یک ماجراجویی به چین رفته و آن‌جا با مبارزان هنرهای رزمی همراه می‌شود تا بتوانند پادشاه میمون زندانی شده را نجات دهند.

فیلم‌های بعدی جت لی بیشتر رنگ و روی هالیوودی به خود گرفتند؛ از سه‌گانه‌ی بی‌مصرف‌ها گرفته تا فیلم فانتزی لیگ خدایان. سه‌گانه‌ی بی‌مصرف‌ها (The Expendables)، که با هزینه‌ی بسیار زیادی ساخته شد، یک نمونه‌ی بسیار بارز از فیلم‌های هالیوودی است که با سکانس‌های اکشن زیاد، قصد دارند کمبود خط داستانی فیلم را بپوشانند. در این سه‌گانه تمام بازیگران فیلم های اکشن درکنار یکدیگر قرار گرفتند؛ از سیلوستر استالونه گرفته تا جیسون استاتهام و جت لی، فیلمی که طرفداران زیادی داشت ولی نظر منتقدین را زیاد به خود جلب نکرد. جت لی در سال ۲۰۱۶، قرار بود در قسمت سوم سری فیلم‌های سه ایکس به‌نام سه ایکس: بازگشت ژاندر کیج، بازی کند ولی به دلایلی که هنوز هم مشخص نیست، پروژه را ترک کرد و دانی ین، جایگزین او شد.

حضور جت لی در فیلم The Expendables

بهترین فیلم های جت لی

اگر بخواهیم از میان فیلم‌های جت لی فقط به چند مورد از آن‌ها به‌عنوان بهترین فیلم های جت لی نام ببریم کار بسیار سختی در پیش داریم. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، سه‌گانه‌ی شائولین و سه‌گانه‌ی روزی روزگاری در چین، به‌طور حتم از بهترین فیلم‌های او به‌شمار می‌روند. جت لی با هنرنمایی در فیلم بسیار محبوب اسلحه‌ی مرگبار ۴ در سال ۱۹۹۸، توانست جایزه‌ی بهترین شخصیت منفی را در مراسم MTV Movie Award کسب کند. لی در سال ۲۰۰۱ بار دیگر در این مراسم موفق به کسب جایزه‌ی دیگری شد؛ این بار جایزه‌ی بهترین مبارزه‌ی سال را برای فیلم رومئو باید بمیرد، کسب کرد. لی در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ بازهم موفق به کسب این جایزه شد تا برای سه سال پیاپی این جایزه را به خود اختصاص دهد؛ در سال ۲۰۰۲ برای فیلم «The One» و در سال ۲۰۰۳ برای فیلم «Cradle 2 the Grave»، جایزه‌ی بهترین مبارزه‌ی سال را کسب کرد. فیلم «Fearless» محصول سال ۲۰۰۶ یکی دیگر از بهترین فیلم های جت لی است؛ این فیلم رزمی در سال ۲۰۰۷ در بسیاری از جشنواره‌های فیلم در کشورهای شرق آسیا، با بازی بی‌نظیر جت لی توانست عنوان بهترین فیلم سال را به خود اختصاص دهد.

زندگی شخصی جت لی

زندگی شخصی جت لی مانند زندگی کاری او دارای پستی و بلندی‌های زیادی است. او در سال ۱۹۸۷ با هوانگ چیونگ، هم‌تیمی خود در تیم ووشوی پکن ازدواج کرد، این دو همچنین در فیلم معبد شائولین، به ایفای نقش درکنار یکدیگر پرداختند. این زوج دو دختر داشتند ولی به‌دلیل مسائلی تنها سه سال درکنار یکدیگر زندگی کردند. لی پس از جدا شدن از همسر اول خود، در سال ۱۹۹۹ بار دیگر ازدواج کرد؛ همسر او نینا لی‌چی، یک بازیگر هنگ‌کنگی است. این زوج در طول زندگی مشترک خود، صاحب دو دختر به نام‌های جین و جدا شدند و تا امروز درکنار یکدیگر زندگی می‌کنند. جت لی درکنار زندگی عادی خود، فعالیت زیادی در انجمن‌‌های خیریه دارد و هم‌اکنون سفیر صلح صلیب سرخ چین به‌شمار می‌رود.

جت لی در ماه گذشته مرز ۵۷ سالگی را رد کرد و با ظاهر جدید خود شاید طرفداران سرسخت او هم در شناختن او به مشکل بربخورند. به‌دلیل ظاهر او در عکس‌های جدید منتشر شده از این بازیگر محبوب، شایعاتی زیادی مبنی بر بیمار بودن او به گوش می‌رسید ولی مدیر برنامه‌های او در بیانه‌ایی تمام این شایعات را تکذیب کرد. بااین‌حال لی از بیماری پرکاری غده‌ی تیروئید خود رنج می‌برد که البته بیماری خطرناکی نیست. جت لی در صفحات مجازی خود به صحبت‌ با طرفداران خود پرداخت و از تمام کسانی که نگران او بودن درخواست کرد که به شایعات مختلف موجود در اینترنت توجه نکنند و از طرفداران خود بابت نگرانی آ‌ن‌ها در رابطه‌ با سلامتی خود تشکر کرد. در سال ۲۰۱۷، در یک فیلم کوتاه به‌نام «نگهبان‌های هنرهای رزمی» به‌صورت رایگان حضور یافت و از اهمیت هنرهای رزمی و فعالیت‌های ورزش‌های رزمی برای سلامتی ذهن و جسم سخن گفت. حضور لی در این فیلم برای طرفداران او بسیار باارزش بود؛ هم نقش یک مبارز را بازی کرد‌ (مبارزات زیادی در نقش تعریف نشده بود) و هم پس از مدت‌ها طرفداران او به تماشای هنرنمایی او پرداختند.

لی در آخرین هنرنمایی خود در سینما، در فیلم «Mulan»، که در سوم مرداد سال جاری اکران خواهد شد، در یک نقش نسبتا کوتاه ایفای نقش خواهد کرد.

فیلم‌های جت لی