تمدن موجودات فضایی بیشتر شبیه به بخشی از داستان کتاب‌ها و فیلم‌های علمی تخیلی به نظر می‌رسد، اما محققان دانشگاه ناتینگهام اطلاعات شگفت‌انگیزی را در مورد این مبحث در دنیای واقعی آشکار کرده‌اند.

پژوهشگران دانشگاه ناتینگهام در تازه‌ترین تحقیقات خود در مورد احتمال وجود تمدن موجودات فضایی در کهکشان راه شیری، تخمین‌های جالب‌توجهی را در این رابطه اعلام کرده‌اند. به نظر می‌رسد که بیش از ۳۰ تمدن هوشمند فرازمینی در همسایگی زمین وجود داشته باشد و در صورت صحت تخمین‌های این دانشمندان، آینده‌ای شگفت‌انگیز در انتظار ما خواهد بود. در بررسی این موضوع با ما همراه باشید.

وجود حیات پیشرفته بر روی سیاره زمین نشان می‌دهد که امکان شکل‌گیری یک تمدن هوشمند و پیشرفته بر روی سیاره‌ای درون کهکشان راه شیری و در نگاه بزرگ‌تر، در کیهان وجود دارد. با این حال در کنار تلاش‌های بی‌وقفه دانشمندان برای کشف نشانه‌ای از آدم فضایی‌ها و یا هر شکل دیگری از زندگی، تا به این لحظه هیچ مدرکی از تنها نبودن ما انسان‌ها در کیهان کشف نشده است. به همین دلیل نمی‌توان به درستی تخمین زد که احتمال پدید آمدن گونه‌ای از حیات در این کیهان بی‌انتها دقیقا چقدر است.

با این حال، تازه‌ترین روش برای تخمین زدن احتمال پیدایش تمدن موجودات فضایی در جهان نوعی امید را در دانشمندان و علاقه‌مندان به بحث حیات فرازمینی به وجود آورده است. این روش که توسط دانشمندان دانشگاه ناتینگهام بریتانیا به کار رفته، نشان می‌دهد که حداقل ۳۶ تمدن هوشمند فرازمینی که قابلیت ارسال سیگنال‌های ارتباطی در کهکشان راه شیری را دارند، در این کهکشان وجود دارد.

تخمین احتمال پیدایش تمدن موجودات فضایی

اخترفیزیکدان کریستوفر کانسلیس (Christopher Conselice) در این رابطه می‌گوید که پیدایش گونه‌ای از حیات هوشمند و پیشرفته بر روی زمین چیزی در حدود ۵ میلیارد سال طول کشیده و اگر چنین خط سیر زمانی برای هر گونه دیگری از زندگی در کهکشان راه شیری درست باشد، می‌توان تخمین زد که ده‌ها نمونه از این تمدن‌ها در همسایگی ما قرار گرفته‌اند.

کانسلیس معتقد است که نکته اصلی برای محاسبه احتمالات مربوط تمدن موجودات فضایی به بحث تکامل در مقیاسی کیهانی مربوط می‌شود. این موضوع «حد کوپرنیکی اختربیولوژی» (Astrobiological Copernican Limit) نام‌گذاری شده و با در نظر گرفتن پارامترهایی مانند تعداد ستاره‌های شبیه به خورشید، تعداد سیاره‌های سنگی موجود در اطراف این ستاره‌ها و همچنین، احتمال قرارگیری این سیاره‌ها در محدوده سکونت پذیری ستاره‌های مورد نظر، تخمین جالب‌توجهی را ارائه می‌دهد.

به علاوه، میزان فلزات موجود در ستاره و همچنین عمر این جرم آسمانی هم در نوبه خود مهم هستند. وقتی محققان ناتینگهام احتمال به وجود آمدن زندگی را به تک‌تک سیاره‌هایی که از چنین شرایطی برخوردارند و در کهکشان راه شیری قرار گرفته‌اند، نسبت دادند، نتایج نشان داد که باید ده‌ها میلیارد تمدن فرازمینی هوشمند در کهکشان محل سکونت ما وجود داشته باشد.

با این حال احتمال صحت داشتن چنین تخمینی فوق‌العاده کم بوده و به همین دلیل، کانسلیس و همکارانش محاسبات خود را برای بدترین حالت ممکن در نظر گرفتند؛ این دانشمندان با الگو قرار دادن زمین، زمان لازم برای شکل‌گیری یک تمدن موجودات فضایی را ۴.۵ میلیارد سال در نظر گرفته و از آنجایی هم که اولین سیگنال رادیویی در سیاره ما در سال ۱۸۹۵ مخابره شده، تقریبا صد سال زمان برای مخابره شدن سیگنال‌های ارتباطی توسط این فرازمینی‌ها در نظر گرفته شد.

مشاهدات در دنیای واقعی

بنابراین با لحاظ کردن این پارامترها و در نظر گرفتن عمر بین ۴.۵ تا ۵.۵ برای ستاره میزبان تمدن‌ها و همچنین شباهت فلزی این ستاره‌ها با خورشید، بدترین حالت ممکن نشان داد که حداقل ۳۶ تمدن هوشمند فرازمینی در کهکشان راه شیری وجود دارد. با این تفاسیر اگر آدم فضایی‌ها واقعا وجود دارند و در حال ارسال سیگنال‌های ارتباطی در فضا هستند، چرا تا به امروز نه ما آن‌ها را پیدا کرده‌ایم و نه آن‌ها ما را؟

تیم دانشگاه ناتینگهام در این رابطه می‌گوید که کهکشان راه شیری فوق‌العاده بزرگ است و اگر ۳۶ تمدن موجودات فضایی را در آن پخش کنیم، بین هر دو تمدن کنار هم ۱۷ هزار سال نوری فاصله می‌افتد. در حالی که سیگنال‌های ارتباطی ما در فضای اطراف پخش می‌شوند، سرعت و شعاع گسترش این پیام‌ها محدودیت‌هایی دارند؛ این سیگنال‌ها از تشعشعات الکترومغناطیسی تشکیل شده‌اند و در بهترین حالت با سرعت نور حرکت می‌کنند.

به این ترتیب نکته جالب این بوده که امواج مربوط به اولین پیام رادیویی زمین در سال ۱۸۹۵ تا به امروز تنها ۱۲۵ سال نوری از زمین دور شده است. به علاوه، بسیاری از امواج الکترومغناطیسی تولیدی بر روی زمین توسط لایه یونوسفر جو از بین می‌روند؛ حتی اگر ارتباطات رادیویی بین زمین و فضانوردان در خارج از جو را در نظر بگیریم، هر سیگنالی که به این منظور در فضا پخش شود بعد از طی کردن فاصله ۱۰۰ سال نوری آن‌قدر ضعیف می‌شود که ردیابی آن عملا غیرممکن خواهد بود.

نقطه آبی رنگ حداکثر محدوده گسترش اولین سیگنال‌های ارتباطی زمینی در مقایسه با ابعاد کهکشان راه شیری را نشان می‌دهد

اهمیت ادامه تحقیقات

بنابراین ارتباط‌گیری با تمدن موجودات فضایی بدون برخورداری از تجهیزات فوق پیشرفته ارتباطی امکان‌پذیر نیست و با تکنولوژی حال حاضر بشر، باید حداقل ۱۷ هزار سال به فرستادن سیگنال در فضا ادامه دهیم تا شاید امواج بی‌نهایت ضعیف ما به حیات فرازمینی هوشمندی در همسایگی زمین برسد. البته ادامه حیات بر روی زمین تا ۱۷ هزار سال دیگر هم خود چالشی دیگر خواهد بود.

همان‌طور که کانسلیس و همکارانش گفته‌اند، انجام تحقیقات گوناگون برای کشف آدم فضایی‌ها تنها به منظور دوست پیدا کردن در کیهان نیست؛ بررسی‌ها نشان داده‌اند که کشف هر نوع نشانه‌ای از حیات می‌تواند شدیدا به درک بهتر ما از زندگی بر روی زمین کمک کرده و حتی به ما نشان دهد که تا چه زمانی زندگی بر روی زمین می‌تواند ادامه داشته باشد.

اگر به هر شکلی یک تمدن موجودات فضایی و یا هر نشانه‌ای از حیات را در سیاره‌های دیگر کشف کنیم، می‌توان به این اطمینان رسید که تمدن بشر امکان ادامه حیات تا مدت بسیار طولانی را دارد. به همین ترتیب اگر در نهایت به این نتیجه برسیم که پیدایش زندگی اتفاق نادری بوده که فقط مختص زمین است، شانس حیات زمینی برای ادامه پیدا کردن هم بسیار پایین می‌آید.

کانسلیس می‌گوید که با تلاش برای کشف فرازمینی‌ها، حتی اگر به هیچ نتیجه‌ای نرسیم حداقل اطلاعات گسترده‌ای در مورد آینده زمین و زمینیان به دست خواهد آمد. مقاله تیم تحقیقاتی دانشگاه ناتینگهام در ژورنال “The Astrophysical Journal” منتشر شده است.