فیسبوک به‌تازگی سرویسی جدید رونمایی کرده که به خرید‌و‌فروش آنلاین مربوط می‌شود. فیسبوک امیدوار است ۲/۶ میلیارد کاربرش کم‌کم روند خرید محصولات را ازطریق پلتفرم این شرکت آغاز کنند؛ بدین ترتیب فیسبوک خواهد توانست به‌شکلی جدی و مستقیم به‌رقابت با آمازون و ای‌بِی بپردازد.

سرویس جدید فیسبوک که با نام فیسبوک شاپس (Facebook Shops) از آن یاد می‌شود به فروشندگان امکان می‌دهد روی پلتفرم فیسبوک یا اینستاگرام مغاز‌ه‌ای دیجیتالی ایجاد کنند و ازطریق آن به‌فروش محصولات خود مشغول شوند. فیسبوک که نخستین بار خبر راه‌اندازی سرویس شاپس را چهارشنبه‌ی گذشته اعلام کرد، می‌گوید این سرویس به‌مرور زمان با گردآوری داده‌های ارزشمند از نیاز خریداران، بهبود پیدا می‌کند.

کاربران خواهند توانست در سرویس جدید فیسبوک برای محصولات مدنظرشان جست‌و‌جو کنند و پس از پیدا کردن محصول، به کسب‌و‌کارها پیام بفرستند و کارهای مربوط به خرید را انجام دهند. همچنین در برخی مواقع امکان خرید مستقیم محصولات فراهم می‌شود؛ این امکان اخیرا به‌لطف دردسترس قرار گرفتن قابلیتی جدید، فراهم شده است.

مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک، به‌تازگی در مصاحبه‌ای جدید با رسانه‌ی فایننشیال تایمز گفته است که در پی دنیاگیری ویروس کرونا تصمیم گرفته روند راه‌اندازی سرویس شاپس را تسریع کند. آمار نشان می‌دهد دنیاگیری کووید ۱۹ و خانه‌نشین شدن افراد باعث افزایش شدید خرید‌و‌فروش آنلاین شده است، فیسبوک به‌همین‌واسطه قصد دارد با راه‌اندازی سرویس شاپس توجه کاربران را به‌سمت آن جلب کند. این نخستین باری نیست که فیسبوک به‌دلیل شیوع کرونا برنامه‌های خود را تسریع می‌کند، این شرکت مدتی پیش نیز از راه‌اندازی سرویس مسنجر رومز برای پاسخ‌دادن به نیازهای روزافزون کاربران در حوزه‌ی تماس ویدئویی خبر داده بود.

مارک زاکربرگ می‌گوید شرکت تحت مالکیتش قصد دارد داده‌هایی را که از سرویس شاپس به‌دست می‌آیند برای اهدافی خاص مورداستفاده قرار دهد. گفته می‌شود فیسبوک می‌خواهد از داده‌های به‌دست‌آمده برای بهبود سرویس تبلیغاتی خود بهره بگیرد و با هدفمند‌تر کردن تبلیغات، قیمت نهایی آن‌ها را نیز بالاتر ببرد تا بدین ترتیب درآمدهایش افزایش پیدا کند.

زاکربرگ در بخشی از مصاحبه‌ی جدید خود می‌گوید: «اگر شما در داخل اپلیکیشن ما به‌دنبال فروشگاهی خاص بگردید یا بخواهید کالا بخرید، ما متوجه این کار خواهیم شد و امیدوار هستیم که بتوانیم از این داده‌ها به‌منظور بهبود تجربه‌ی کاربری سرویس شاپس و نمایش بهتر کالاهای پیشنهادی به کاربران استفاده کنیم». فیسبوک ازطریق پیشنهاد کالاهای مرتبط، کاربر را به تهیه‌ی محصولات بیشتر ترغیب خواهد کرد. براساس ادعاهای زاکربرگ سرویس شاپس به کسب‌و‌کارها امکان خواهد داد به‌شکلی منظم‌تر محصولات‌شان را بفروشند و درنهایت درآمد خود را افزایش دهند.

فیسبوک مدتی پیش سرویس پرداخت مستقیم را برای کاربران آمریکایی اینستاگرام دردسترس قرار داد. در این کشور فیسبوک قصد دارد به‌منظور پوشش فرایند استفاده از کارت‌های اعتباری هزینه‌ای جزئی از کاربران دریافت کند. سرویس شاپس که تا به‌امروز جدی‌ترین تلاش فیسبوک در حوزه‌ی تجارت الکترونیک به‌حساب می‌آید نشان می‌دهد این شرکت در پی به‌چالش‌کشیدن آمازون است. فیسبوک امروزه کاربران بی‌شماری دارد و قصد دارد با اتکا بر پتانسیل بسیار زیاد پلتفرمش، به رقابت با آمازون برود. آمازون که تحت مدیریت جف بزوس قرار دارد، در حال حاضر به‌عنوان یکی از غول‌های صنعت تجارت الکترونیک شناخته می‌شود و هر شرکتی توانایی رقابت با آن را ندارد.

سرویس جدید فیسبوک در آینده حتی می‌تواند در نقش رقیبی جدی برای کسب‌و‌کارهای حوزه‌ی تحویل غذا نظیر گراب‌هاب (Grubhub) ظاهر شود. زاکربرگ می‌گوید در بلندمدت شاپس می‌تواند به‌ سرویسی مناسب برای میزبانی از رستوران‌ها و نهادهایی که در حوزه‌ی تحویل غذا فعالیت می‌کنند، تبدیل شود.

بنیان‌گذار فیسبوک در بخش از مصاحبه‌ی خود با فایننشیال تایمز می‌گوید او و اعضای تیمش شاپس را به‌گونه‌ای طراحی نکرده‌اند که نمایان‌گر استراتژی‌های فروش آمازون باشد؛ استراتژی‌هایی که زاکربرگ از آن‌ها با اصطلاح «تجربه‌ی سرتاسری» یاد می‌کند. ظاهرا شاپس قرار است مشابه سرویس‌های تجارت الکترونیکی فعلی نظیر شاپی‌فای (Shopify) کار کند. ناگفته نماند شاپی‌فای به کسب‌و‌کارهای کوچک امکان می‌دهد در راستای تولید فروشگاه آنلاین قدم بردارند. شاپی‌فای که محیطی برای خرید‌و‌فروش آنلاین محصولات است، داده‌ها و پرداخت‌ها را مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار می‌دهد. زاکربرگ همچنین اعلام کرده است که فیسبوک می‌خواهد سرویس شاپس را با سرویس‌های حمل‌و‌نقل محصول و همچنین سرویس‌های لجستیک دیگر ادغام کند.

ریچ گرین‌فیلد، از اعضای نهاد LightShed Partners، می‌گوید: «چه چیزی باعث شد راه‌اندازی سرویس جدید فیسبوک این‌قدر طول بکشد؟ به‌وضوح می‌بینم قدم بعدی، به‌خصوص اگر حوزه‌ی تبلیغات زیر فشار باشد، این است که شرکت‌ها چگونه می‌توانند از پتانسیل‌های صنعت تجارت الکترونیک که امروزه غول‌هایی نظیر آمازون از آن‌ها بهره می‌گیرند، استفاده کنند». او در ادامه‌ی سخنان خود اعلام کرد: «مردم دوست ندارند برای تهیه‌ی محصولات وارد وب‌سایت فروشندگان متفرقه یا صفحه‌ی پرداخت شوند. آن‌ها به‌دنبال راهی هستند که با تنها یک کلیک،‌ محصول‌شان را بخرند. مردم به‌دنبال راهی ساده و راحت می‌گردند».

تصمیم اخیر فیسبوک نشان می‌دهد این شرکت به‌‌شکلی جدی به تسلط روی حوزه‌هایی فراتر از شبکه‌های اجتماعی فکر می‌کند، اما نباید فراموش کنیم سرویس شاپس هنوز هم بر معیارهای اجتماعی‌محور متکی است و این موضوع باعث می‌شود شاپس از دیگر سرویس‌ها جدا باشد. دبرا اهو ویلیامسون، از تحلیلگران مؤسسه‌ی eMarketer که چنین دیدگاهی دارد، می‌گوید: «شاپس قرار است به ارتباطاتی دامن بزند که بر پایه‌ی معیارهای اجتماعی در بین مشتریان و کسب‌و‌کارها شکل گرفته‌‌اند. این رویکرد در سرویس‌های آمازون یا بخش خرید‌و‌فروش گوگل دیده نمی‌شود».

سرویس فیسبوک شاپس قرار است از قابلیت‌های پیام‌رسانیِ پلتفرم فیسبوک نیز نهایت استفاده را ببرد تا تجربه‌ی کاربری را بهبود بخشد. بدین ترتیب کاربران می‌توانند درصورت پیدا کردن محصول مدنظر، ازطریق پلتفرم‌هایی نظیر واتساپ، فیسبوک مسنجر یا حتی بخش دایرکت اینستاگرام با کسب‌و‌کارها ارتباط برقرار کنند و کارهای پرداخت را انجام دهند. همچنین ازطریق همین راه‌های ارتباطی امکان رهگیری محصولات و پرسیدن سؤال درمورد آن‌ها وجود خواهد داشت. فسیبوک شاپس ابزاری ویژه دراختیار کسب‌و‌کارها قرار خواهد داد تا مشتریان وفادارشان را شناسایی کنند و برنامه‌های تخفیف‌محور ویژه برای آن‌ها ارائه دهند.

زاکربرگ می‌گوید فیسبوک روند انتشار سرویس شاپس را روی مناطق توسعه‌یافته نظیر ایالات متحده‌ی آمریکا یا اروپای غربی متمرکز می‌کند. فیسبوک در این مناطق زیرساخت‌ها و منابع لازم را برای ارتباط صحیح با فروشندگان واقعی دراختیار دارد. امروزه شرکت‌هایی نظیر آمازون به‌شدت درگیر مقابله‌با فروشندگان محصولات جعلی هستند و به‌نظر می‌رسد سرویس شاپس در این حوزه بتواند بهتر عمل کند. البته باید دید که درنهایت اوضاع به چه شکل پیش می‌رود و میزان استقبال از فیسبوک شاپس چگون خواهد بود.

زاکربرگ می‌گوید: «در کشورهایی که زیرساخت‌های کافی را ندارند [مشکلاتی در زمینه‌ی فروش محصولات جعلی ایجاد می‌شود]؛ همین موضوع باعث شده است از راه‌اندازی عمومی سرویس شاپس در تمامی نقاط دنیا خودداری کنیم». مدیرعامل فیسبوک می‌گوید این شرکت قصد دارد در آینده سیستمی ویژه خلق و به سرویس شاپس اضافه کند تا ازطریق آن کاربران بتوانند به عملکرد فروشندگان امتیاز دهند و فروشندگان برتر شناسایی شوند.

تحلیلگران تخمین زده‌اند که فیسبوک قصد دارد در بلندمدت سرویس‌هایی عظیم نظیر وی‌چت (WeChat) خلق کند که اصطلاحا از آن‌ها با عبارت «اَبَر اپلیکیشن» یاد می‌شود. این شرکت مدتی پیش ۵/۷ میلیارد دلار در بزرگ‌ترین اپراتور موبایل هند یعنی Jio سرمایه‌گذاری کرد. در همان زمان نیز تحلیلگران ادعا کردند که فیسبوک و Jio احتمالا در حال ساخت نوعی ابر اپلیکیشن شبیه ‌به وی‌چت برای کاربران هندی هستند. وی‌چت که متعلق‌به تنسنت است نفوذ بسیار زیادی در بین کاربران ساکن چین دارد و بسیاری از کسب‌و‌کارهای کوچک از وی‌چت به‌عنوان درگاه پرداخت و بستری برای ارتباط اعضا با یکدیگر استفاده می‌کنند. بدین ترتیب به‌نظر می‌رسد فیسبوک نیز به‌دنبال خلق نوعی ابر اپلیکیشن است که امکان خریدو‌فروش و پیام‌رسانی را روی یک پلتفرم واحد فراهم می‌سازد.

شما کاربران عزیز چه دیدگاهی درمورد پتانسیل‌های سرویس فیسبوک شاپس دارید؟